Búp bê Daruma được coi là “thần may mắn” bên cạnh chú Mèo thần tài Maneko neko trong văn hóa Nhật Bản. Daruma được xem là món quả nhỏ xinh xắn thể hiện cho ý chí không khuất phục, ý chí quyết tâm của người Nhật tặng nhau trong các dịp lễ, Tết, sinh nhật.
1. Sự ra đời của búp bê Daruma
Búp bê Daruma ra đời vào thời đại Edo (1603 - 1867) vị trụ trì có tên Shinnetsu tại chùa Daruma đã vẽ hình Bồ Đề Đạt Ma ngồi thiền vào mỗi năm mới. Búp bê Daruma được mô phỏng theo dáng ngồi của Bồ Đề Đạt Ma và chúng đều không có chân tay do người Nhật cho rằng tay và chân của Bồ Đề Đạt ma đã teo đi sau quá trình ngồi thiền 9 năm trên núi Tung Sơn.
Đến cuối thế kỉ 18, Yamagata Goro đã làm búp bê Daruma đầu tiên dựa theo gợi ý của ngài Togaku và sau đó phủ giấy bồi lên. Tới thời Minh Trị, người dân Nhật dùng búp bê Daruma để cầu chúc cho một vụ mùa thu được nhiều sợi tơ tằm.
2. Thiết kế của búp bê Daruma Nhật Bản
Búp bê Daruma được các nghệ nhân Nhật Bản làm thủ công bằng giấy bồi truyền thống, có hình dạng tròn, rỗng và nặng ở phía dưới. Tư thế ngồi kiết già hình hoa sen theo thế ngồi thiền của Bồ Đề Đạt Ma.
Búp bê Daruma không bao giờ bị ngã tượng trưng cho ý chí kiên cường, không bao giờ gục gã trước khó khăn của người Nhật.
3. Đặc điểm nổi bật của búp bê Daruma
Màu sắc: Daruma có 5 màu chính: đỏ, tím, vàng chanh, vàng đồng và bạc, tượng trưng cho những điều khác nhau.
Đôi mắt của Daruma
Mắt của búp bê may mắn không có lòng đen, đây được xem là một cách để chủ nhân búp bê có thể theo dõi mục tiêu và đốc thúc họ thực hiện nhiệm vụ đó trong năm. Khi mua búp bê về nhà họ sẽ vẽ thêm lòng đen cho một bên mắt bằng bút lông khi có mục tiêu.
Đến cuối năm, nếu mục tiêu đạt được, một bên mắt nữa sẽ hoàn thành, lúc này những chú lật đật Daruma với đôi mắt hoàn thiện sẽ tập trung lại và đốt tại chùa.
Lông mày, ria mép và tóc má:
Một đặc điểm khá khác biệt ở loại búp bê này chính là lông mặt, theo tài liệu cổ của Nhật Bản lông trên mặt Daruma đại diện cho sếu, rùa là những động vật nổi tiếng sống thọ trong văn hóa châu Á.
Lông mày của Daruma thì cong cong, hơi nhíu lại tạo cảm giác khuôn mặt cau có, tuy nhiên người dân cho rằng vẻ cau có là biểu hiện của sự tập trung cao độ, giúp chủ nhân mỗi khi nhìn vào Daruma sẽ cảm thấy cần phải tập trung, cố gắng phấn đấu vì mục tiêu trước mắt hơn nữa.
Bụng: Trên bụng Daruma thường viết chữ “Phước” (福) hay chữ “Cự Phước” (巨福) bằng nhũ vàng để mong cho chủ nhân mình vừa được hành phúc lại trường thọ.
4. Ý nghĩa của búp bê Daruma
Là hiện thân con người Nhật Bản
Búp bê Daruma có hình trong đáy nặng tạo sức bật, luôn trở về vị trí đứng thẳng, hình ảnh này liên tưởng tới câu tục ngữ dân gian của Nhật Bản: Nana korobi Yaoki七転び八起き (Nếu bạn vấp ngã 7 lần, hãy đứng dậy 8 lần).
Sức bật mỗi khi gục ngã, đôi mắt nhìn thẳng về phía trước, thể hiện sự quyết tâm và lòng kiên định không bao giờ chịu đầu hàng trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Là biểu tượng của sự may mắn
Daruma được bán vào dịp lễ tết trong chùa, người Nhật thường đặt búp bê Daruma tại những vị trí trang trọng tại nơi làm việc để cầu mong cho làm ăn phát đạt hoặc đặt vị trí ngang với bàn thờ Phật để cầu mong sự thành công. Vào mùa thi cử, búp bê Daruma được tặng kèm các sĩ tử với lời chúc may mắn, do đó Daruma trở thành vật kỷ niệm đáng nhớ thời học sinh.
Người Nhật quan niệm “Hãy ước và vẽ lên đó một mắt, khi điều ước trở thành sự thực thì hãy vẽ nốt con mắt còn lại”. Do đó, người Nhật thường viết nguyện vọng, mơ ước của bản thân lên búp bê đến khi những mong muốn đã được xác định thì lấy bút lông vẽ một con ngươi của Daruma.
Cuối năm, người ta thường mang ra chùa để bày tỏ sự thành kính để thần linh biết người đó đã giữ trọn mong ước và khi mong ước thành hiện thực thì họ vẽ nốt con người thứ hai.
Ngày nay, búp bê Daruma trở thành một vật không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản, búp bê này thường được chọn với mày đỏ truyền thống được xem là món quà thể hiện sự thân thiết và may mắn.
5. Các loại hình biểu tượng Daruma
- Linh hồn ác (onryou怨霊)
- Vị thần đường (dousojin道祖神) kết hợp với yếu tố tình dục
- Vị thần nhau thai (ena koujin衣那荒神) hay vị thần của vận mệnh (shukujin宿神)
- Vị thần của dịch bệnh (ekijin役神)
- Vị thần bệnh đậu mùa (housougami/housoushin疱瘡神)
- Vị thần may mắn (fukujin福神).
Bạn có tin Daruma sẽ mang lại may mắn không? dù tin hay không bạn hãy mua một con búp bê Daruma, vẽ lên một mắt và ước đi. Chắc chắn một lúc nào đó bạn sẽ vẽ nốt con mắt còn lại và chợt thấy thật hạnh phúc khi điều ước của mình đã thành hiện thực.
Theo meoneko.vn
